جفت در بارداری

جفت جنین در بارداری چیست؟

جفت عضوی مسطح در بدن جانداران است که فقط در زمان بارداری در بدن مادر ایجاد می‌شود و با بند ناف به جنین متصل است. در اغلب بارداری‌ها، جفت به بالا یا کناره‌های رحم وصل می‌شود.

جفت، پیش از زایمان به دیواره رحم (آندومتر) متصل بوده و در طی زایمان، به همراه نوزاد و پرده‌های جنینی از کانال زایمانی خارج می‌شود.

انواع جفت جنین در بارداری (از نظر محل قرارگیری آن)

در محلی که تخمک بارور شده و به رحم متصل شود، جفت در آنجا تشکیل میشود.

نامگذاری جفت در بارداری بستگی به محل تشکیل آن در رحم دارد.

موقعیت قرارگیری جفت از طریق سونوگرافی آنومالی (معمولا قبل از هفته بیستم) بررسی می‌شود.

1.جفت قدامی: بر روی دیواره جلویی رحم

2.جفت خلفی: بر روی دیواره پشت رحم

3.جفت فوندال یا بالایی: بر روی دیواره بالای رحم

4.جفت جانبی: در سمت راست یا چپ رحم

5.جفت پایین: در قسمت تحتانی رحم

معمولا همه این موقعیت‌ها برای قرارگیری و رشد جفت کاملا طبیعی است ولی بطور معمول در قسمت پشت رحم، نزدیک به ستون فقرات قرار می‌گیرد. معمولا زنان باردار در هفته بیستم می‌توانند با انجام سونوگرافی آنومالی (اسکن ناهنجاری)، موقعیت قرارگیری جفت را متوجه شوند.

در موسسه رادیولوژی و سونوگرافی دکتر حسین صدری سونوگرافی آنومالی در غربالگری دوم در هفته ۱۸-۱۹ بارداری انجام می شود تا از نظر سقط قانونی مشکلی پیش نیاید.

شما می توانید پیج رسمی کلینیک دکتر حسین صدری را د ر اینستاگرام دنببال کنید و تمام سوالات خود را به صورت مستقیم با دکتر صدری در میان بگذارید

عواملی که بر سلامت جفت اثر می‌گذارند؟

• سن مادر: مخصوصا در سنین بالای 40 سال
• پارگی زودرس غشاها: در زمان بارداری جنین توسط غشا هایی مملو از مایعات احاطه شده که در صورت پارگی مشکلاتی را برای جفت ایجاد می‌کند.
• جراحی‌هایی که ممکن است قبلا بر روی رحم انجام گرفته باشد
• لخته شدن خون به هر علتی در جفت
• فشار خون بالا
• دیابت ها
• چاقی مادر
• مشکلات جفت در بارداری قبلی: اگر در بارداری قبلی مشکل جفت داشته اید، احتمال بروز مجدد آن مشکل وجود دارد.
• ترومای شکمی: ناشی از سقوط یا ضربه، خطر جداسازی جفت از رحم را بالا می‌برد.
• بارداری چند قلویی
• مصرف مواد مخدر و الکل

مشکلات مربوط به جفت در بارداری

1.پارگی یا جداشدن جفت

هنگامی ایجاد می‌شود که قبل از زایمان جفت از دیواره داخلی رحم جدا شده باشد، در این حالت اکسیژن و مواد غذایی به جنین نمی‌رسد و خونریزی واژنی ایجاد شده که ممکن است باعث زایمان زودرس شود.

2.چسبندگی جفت

در هنگامی که رگ‌های خونی جفت، عمیقا داخل دیواره رحم رشد کنند ایجاد می‌شود و باعث خونریزی واژنی (در سه ماه سوم) و همچنین خونریزی پس از زایمان و حتی خارج ساختن رحم منجر شود.

3.جفت باقی مانده

این مشکل زمانی رخ می‌دهد که جفت طی 30 الی 60 دقیقه پس از زایمان از بدن خارج نشود، که باعث عفونت شدید می‌گردد.

علایم مشکلات جفت در بارداری

علایم و نشانه‌های مشکلات جفت شامل خونریزی واژنی، درد شکمی، پشت درد شکمی و انقباضات سریع رحمی است. چنانچه هر یک از این نشانه‌ها را مشاهده کردید، سریعا با پزشک در میان بگذارید.

 

موسسه سونوگرافی دکتر صدری با ۲۵ سال تجربه درخشان با افتخار از بهترین مرکز انجام سونوگرافی های جنین٬ نوزاد و مادران است.

 

آنچه که باید درباره جفت قدامی بدانید

جفت قدامی به وضعیتی می‌گویند که جفت در درون دیواره قدامی و یا جلویی رحم جایگیری کرده و متصل می شود.

جفت ممکن است درست در جایی قرار گرفته باشد که پزشک نیاز به برش شکم تان دارد و این موضوع باعث می شود که پزشک ناچار شود برش بلندتری بیش از حد معمول بزند که در کاهش خطر خونریزی موثر است.

اگر پیش از این سزارین داشته اید ممکن است جفت در محل زخم های قدیمی رشد کرده باشد که به این حالت جفت چسبیده گفته می‌شود، البته سونوگرافی می‌توانند به تشخیص به موقع برای یک زایمان بی خطر کمک کنند.

هنگامی که جفت در موقعیت قدامی قرار دارد سزارین اجباری نیست اما اگر جفت، تمام یا بخشی از دهانه رحم را بپوشاند پزشک ناچار به انجام سزارین می باشد.

مادرانی که موقعیت جفت آن‌ها در حالت قدامی قرار دارد، کمی دیرتر از مادران دیگر حرکات جنین (دیرتر از هفته 22) داخل رحم خود را احساس می‌کنند.

عوارض ناشی از جفت قدامی

هرچند این نوع جفت در بارداری نگران کننده نیست اما ممکن است برخی مشکلات را ایجاد کند:

1.دشوار شدن بررسی ضربان قلب جنین (زیرا جفت بین جنین و ابزار شنوایی قرار دارد.)

2.مشکل در احساس کردن لگد جنین (زیرا جفت مانند یک ضربه گیر بین شکم و رحم قرار گرفته است.)

3.مشکل در تشخیص موقعیت جنین (به دلیل اینکه حرکات به درستی احساس نمی‌شود، تشخیص و تعیین وضعیت جنین سخت است.)

در جفت قدامی انقباضات کمتر از حالت خلفی احساس شده و همچنین شکم شما کوچکتر نشان می‌دهد. این نوع جفت در بارداری احتمال اینکه دوقلوها بتوانند در پشت جفت قرار بگیرند را ندارد. هر خطری که در رابطه با جفت قدامی بوجود بیاید در صورت تشخیص به موقع بوسیله سونوگرافی قابل مدیریت است.

آنچه که باید درباره جفت خلفی بدانید

وقتی جفت روی دیواره پشتی رحم متصل می‌شود٬ به آن جفت خلفی گفته می شود. وقتی تخمک بارور می‌شود، نزدیک به آن ناحیه رحم باقی می‌ماند و از آنجا رشد می‌کند. در این وضعیت کمر جنین به موازات کمر مادر قرار می‌گیرد و سر او رو به پایین و صورت نوزاد رو به شکم مادر است.

بیشتر پزشکان معتقدند که این نوع جفت در بارداری (جفت خلفی) خطری برای جنین ندارد و باعث سقط جنین یا زایمان زودرس نمی‌شود، بلکه در هنگام زایمان ممکن است مادر درد و فشار بیشتری را تحمل کند. احتمال خونریزی پس از زایمان و پارگی واژن در این مادران بیشتر است.

آنچه که باید درباره جفت سرراهی یا جفت پایین بدانید

جفت سرراهی به وضعیتی گفته می‌شود که جفت به صورت غیرطبیعی در قسمت تحتانی رحم قرار می‌گیرد و باعث انسداد کامل یا بخشی از دهانۀ رحم می‌شود.

اگر جفت سرراهی در اوایل بارداری تشخیص داده شود، معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمی‌شود، اما اگر در ماه‌های آخر بارداری همچنان در کنارۀ دهانۀ رحم قرار داشته باشد، ممکن است منجر به بروز خونریزی و اختلالات دیگری شود که گاهی اوقات نیاز به زایمان پیش از موعد دارد. در صورت وجود جفت سرراهی در زمان زایمان، باید از عمل سزارین استفاده کرد.

این نوع جفت احتمال خونریزی شدید مادر را در دوران بارداری، در زمان زایمان و پس از آن افزایش می‌دهد.

پزشک پس از خارج کردن نوزاد از طریق زایمان سزارین، جفت را نیز از رحم خارج می‌کند و معمولا به مادر پیتوسین تزریق می‌کند، زیرا این ماده باعث انقباض رحم شده که موجب کاهش خونریزی محل اتصال جفت می‌گردد، ولی در جفت سر راهی به علت اینکه این نوع جفت در قسمت تحتانی رحم قرار دارد، انقباضات در آن قسمت کمتر بوده به همین دلیل تزریق پیتوسین تاثیر چندانی ندارد.

زنانی که جفت سرراهی دارند، احتمال این وجود دارد که دچار عارضه دیگری به نام چسبندگی جفت شوند.

در چسبندگی، جفت خیلی عمیق به دیواره رحم می‌چسبد و جداسازی آن هنگام زایمان دشوار بوده که در زمان عمل نیاز به تزریق خون زیاد است.

عوامل افزایش احتمال جفت سرراهی

1. در بارداری قبلی خود جفت سرراهی داشته اید.
2. سابقه عمل سزارین دارید. (هرچه تعداد سزارین بیشتر باشد به همان نسبت خطر آن بیشتر می‌شود)
3. اگر سابقه دیگر عمل‌های جراحی روی رحم داشته اید. (کورتاژ تشخیصی یا برداشتن فیبروئید)
4. بارداری دو یا چندقلو
5. اگر دخانیات مصرف می‌کنید.
6. افزایش سن مادر
7. شکل غیر طبیعی رحم
8. سابقه سقط جنین

درمان پایین بودن جفت جنین

پزشک براساس این فاکتورها روش درمان را معین می‌کند:

• مقدار خونریزی
• سن جنین (ماه بارداری)
• سلامت جنین
• موقعیت جفت و جنین

*مقدار خونریزی مهم‌ترین فاکتور می‌باشد.*

1.عدم خونریزی تا خونریزی کم

در این حالت استراحت در کل روز و بلند شدن فقط در هنگام ضرورت توصیه می‌شود.

2.خونریزی شدید

در این حالت باید در بیمارستان تحت مراقبت بود تا کارهای مورد نیاز انجام گیرد. ممکن است نیاز به مصرف دارو و یا سزارین زودهنگام باشد.

3.خونریزی غیرقابل کنترل

در این حالت سزارین اورژانسی توصیه می‌شود.

نکاتی که باید رعایت کرد:

پس از انجام سونوگرافی سه ماه سوم و تشخیص این نوع جفت، نزدیکی جنسی یا معاینه واژنی تا انتهای دوران بارداری ممنوع است. شما باید استراحت کرده و حتی از فعالیت‌های ورزشی یا کارهای دیگری که ممکن است باعث خونریزی واژن شود، پرهیز کنید.

در سه ماهه سوم بارداری احتمال دارد کمی خونریزی واژینال بدون درد وجود داشته باشد ولی اگر مقدار خونریزی و انقباضات شدید شد، باید در بیمارستان بستری شوید. زیرا این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دهانه رحم کشیده یا باز شده باشد.

ساختار جفت جنین چگونه است؟

بعد از لقاح جنین، تخم بارور شده (بلاستوسیست) با عبور از انتهای لوله فالوپ وارد رحم شده و به روی دیواره رحم کاشت می‌شود و جفت جنین انسان شروع به شکل گیری می‌کند. البته در مواقعی تخم بارور شده در مدت زمان حیاتی نمی‌تواند موفق به جایگزینی در رحم شود که دراین صورت جدار داخلی رحم پاکسازی شده و متوجه بارداری خود نشده و جفت تشکیل نمی‌گردد.

به طور کلی ساختار جفت از دو بخش مادری و بخش جنینی تشکیل شده که بخش جنینی٬ سطحی از جفت که به سمت جنین قرار دارد و به علت وجود پرده ای به امنیونی، این سطح صاف، سفید و براق به نظر می‌رسد. به وسیله بند ناف به جفت متصل شده و بخش مادری جفت (به رنگ قرمز تیره بوده و حدود 20 لوب دارد که توسط شیارهایی از هم جدا می‌شوند.) هم در دیواره داخلی رحم قرار دارد.

جفت سالم، باید در طول دوران بارداری رشد کند تخمین زده می‌شود که جفت در زمان تولد ۱ تا ۲ پوند (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ گرم) وزن دارد.

جفت زمانی که به دیواره رحم بچسبد، حرکت نمی کند، بنابراین نمی تواند از قسمت جلو به پشت رحم جا به جا شود.

آیا از وظایف جفت جنین در بارداری اطلاعی دارید؟

این عضو علاوه بر رساندن اکسیژن و مواد غذایی لازم به جنین در حال رشد و دفع مواد زائد از طریق خون بسیاری از هورمون‌ها را نیز ترشح کرده و از جنین در برابر باکتری‌های مضر و عفونت محافظت میکند. همچنین جفت با ترشح هورمون HPL باعث می‌شود غدد پستانی برای شیردهی مادر تحریک و فعال شود. لازم به ذکر است که خون مادر و جنین با هم مخلوط نمی شود! بلکه از پشت یک سد نازک پوستی (مثل صافی) موادشان را با هم تبادل میکنند.

راهکاری برای تقویت جفت جنین وجود دارد؟

به علت اهمیت نقشی که جفت در بارداری دارد تقویت آن می‌تواند دوران بارداری و زایمان را آسانتر کند.

در ادامه چند نکته برای حفظ جفت سالم در طول دوران بارداری را برای شما بازگو می‌کنیم:

• رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
• در دوران بارداری سعی کنید ورزش منظم انجام دهید.
• از مصرف دخانیات و الکل دوری کنید.

برای رهایی از استرس می‌توانید گذراندن وقت با عزیزانتان را در برنامه خود قرار دهید، زیرا هورمون‌های استرس میتوانند از طریق جفت از مادر به جنین منتقل شوند، پس داشتن آرامش بسیار مهم است.

صرف نظر از داشتن هر نوع موقعیت جفت، زنان باردار باید سعی کنند که به یک طرف خود بخوابند زیرا جریان خون و مواد مغذی را به جفت، جنین و رحم بهبود می‌بخشد.

 

شما میتوانید با دنبال کردن پیح رسمی اینستاگرام دکتر صدری تمام سوالات خود را به صورت مستقیم از دکتر صدری بپرسید.